گژین پین موتور 5/9 کامنز (3934047) برند TP

شاتون (Connecting Rod) نقش بازوی رابط را بازی می‌کند. یک سر شاتون از طریق گژن‌پین (Wrist Pin یا Piston Pin) به پیستون متصل می‌شود و سر دیگر آن (سر بزرگ) به یاتاقان‌های روی میل‌لنگ وصل می‌گردد. گژن‌پین یک پین فولادی سخت‌کاری شده و کاملا صیقلی است که دقیقا از داخل بوش‌های پیستون و سر کوچک شاتون عبور می‌کند، امکان حرکت پیستون را فراهم کرده و نیرو را به شاتون منتقل می‌‌کند.

در طی مرحله احتراق، فشار انفجار فوق‌العاده زیاد در سیلندر، پیستون را با نیرویی عظیم به سمت پایین می‌راند. این نیرو از طریق گژن‌پین به شاتون موتور منتقل شده و سپس توسط شاتون به میل‌لنگ اعمال می‌شود تا حرکت خطی پیستون را به حرکت دورانی مورد نیاز برای چرخش چرخ‌ها تبدیل کند. طراحی دقیق، جنس مرغوب و روغن‌کاری بهینه این اتصال، برای تحمل بارهای ضربه‌ای شدید و تنش‌های خستگی مکرر در دورهای مختلف موتور، حیاتی است.

رایج‌ترین مشکلات شاتون و گژن‌پین در موتورهای سنگین

شاتون و گژن پین به دلیل قرار گرفتن در معرض فشارهای شدید مکانیکی، دمای بالا و سیکل‌های حرکتی بی‌شمار، مستعد چندین مشکل رایج هستند، در ادامه آن‌ها را بررسی می‌کنیم:

• خمیدگی یا تاب برداشتن شاتون: ناشی از هیدرولیک کردن موتور (ورود مایع غیرقابل تراکم مانند آب یا سوخت زیاد به سیلندر)، گیرپاژ پیستون یا اورهییت شدید. شاتون خمیده تراز موتور را به هم زده و باعث سایش غیرعادی یاتاقان‌ها و دیواره سیلندر می‌شود.
• شکستگی شاتون: فاجعه‌بارترین مشکل، اغلب نتیجه خستگی فلز ناشی از بارگذاری بیش از حد مداوم، ضربات شدید ناگهانی (مثل کوبش پیستون)، فشار ناشی از خمیدگی قبلی، یا نقص ساختاری و مواد اولیه نامرغوب. شکستگی شاتون معمولا منجر به تخریب کامل موتور (خروج شاتون از بلوک سیلندر) می‌شود.
• سایش یا خراشیدگی بوش سر کوچک شاتون: بوش داخلی محل اتصال گژن‌پین به شاتون به مرور زمان و به دلیل روغن‌کاری ناکافی، آلودگی روغن یا بارگذاری بیش از حد، دچار سایش می‌شود. این امر باعث لقی، صداهای تقه‌ای و آسیب به خود گژن‌پین می‌گردد.
• سایش یا خرابی گژن‌پین: سطح گژن‌پین ممکن است به دلیل روغن‌کاری ضعیف، آلودگی یا بارگذاری نامناسب، دچار خراش سایش یا حتی ترک‌های ریز شود. در موارد شدید، شکستگی گژن پین رخ می‌دهد که مشابه شکست شاتون، فاجعه‌آمیز است.
• شل شدن یاتاقان‌های سر بزرگ شاتون: یاتاقان‌های محل اتصال شاتون به میل‌لنگ می‌توانند به دلیل روغن‌کاری نامناسب، اورهییت یا بارگذاری بیش از حد، دچار سایش یا خردشدگی شوند. این امر لقی و ضربه به میل‌لنگ را در پی دارد.